دانشکده پیراپزشکی

طی سالهای اخیر افزایش شیوع بیماری دیابت در جهان، این بیماری را به بزرگترین اپیدمی تاریخ تبدیل کرده است. تعداد مبتلایان به دیابت در سال ۲۰۱۴ تقریباً برابر ۴۰۰ میلیون نفر بوده است. این تعداد تا سال ۲۰۳۵ به ۵۹۲ میلیون نفر خواهد رسید.

شعار انتخابي سازمان جهاني بهداشت براي سال‌هاي ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ «ديابت، تغذيه سالم» می باشد.

۲۳ آبان روز جهاني ديابت همزمان با ۱۴ نوامبر است كه امسال با شعار «تغذيه سالم با صبحانه شروع می شود» نامگذاری شده است.امسال از روز چهارشنبه ۲۰ آبان لغایت ۲۶ آبان به عنوان هفته ملی دیابت در نظر گرفته شده است که برای هر روز هفته نامی در نظر گرفته شده که فعالیت ها متناسب با این نام خواهد بود.

عناوين هفته ديابت :

• روز سه‌شنبه ۲۰ آبان روز « تغذيه سالم، ديابت و مدرسه»
• چهارشنبه ۲۱ آبان روز « تغذيه سالم، ديابت و فعاليت بدني»
• پنج‌شنبه ۲۲ آبان روز « تغذيه سالم، ديابت و خانواده»
• جمعه ۲۳ آبان روز « ديابت، تغذيه سالم با صبحانه شروع مي‌شود»
• شنبه ۲۴ آبان روز « تغذيه سالم، ديابت و نقش رسانه»
• يكشنبه ۲۵ آبان روز « تغذيه سالم، ديابت و مشاركت‌هاي اجتماعي » نامگذاري شده است.

روز جهانی دیابت برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ توسط فدراسیون بین المللی دیابت (IDF) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) در پاسخ به نگرانی های رو به رشد ناشی از دیابت در سراسر دنیا برگزار شد.

روز جهانی دیابت به طور رسمی با قطعنامه ۶۱.۲۲۵ سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۷ به تصویب رسید تا به صورت پایدار در کانون توجه عمومی قرار گیرد. دلیل انتخاب ۱۴ نوامبر برای روز جهانی دیابت، سالگرد تولد فدریک بنتینگ است که ایده او برای اولین بار منجر به کشف انسولین در سال ۱۹۲۱ شد.

این روز در هر سال روی یک موضوع مربوط به دیابت از جمله دیابت و حقوق بشر، دیابت و شیوه زندگی و هزینه های دیابت متمرکز است. شعار این روز در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸، دیابت در کودکان و نوجوانان و بین سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳، آموزش و پیشگیری از دیابت بود.

شعار درنظرگرفته شده برای سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، با تمرکز بر شروع هر روز با صبحانه کامل، زندگی سالم از صبحانه آغاز می شود انتخاب شده است.

صبحانه کامل و سالم سطح قند خون را در تمام روز کنترل می کند که یک فاکتور مهم برای بیماران دیابتی است.

براساس مطالعات مختلف در حال حاضر حدود ۵، ۴ تا۵ میلیون نفر در کشورمان مبتلا به دیابت هستند که نیمی از آنها از بیماری خود بی اطلاعند. اگر چه سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرده تا سال ۲۰۳۵ تعداد مبتلایان به دیابت در ایران ۵،۶ میلیون نفر افزایش یابد، اما با توجه به تغییر برآوردهای سالهای اخیر این سازمان، انتظار می رود تعداد بیماران در کشورمان تا دو دهه دیگر بیشتر از رقم فوق باشد.

مطالعات نشان داده اند که مداخلات روش زندگی (Life Style ) می تواند بروز دیابت را حداقل ۱۱ سال به تاخیر بیاندازد و حتی ۲۰% موارد بروز آن را منتفی کند. مداخلات موثر در روش زندگی شامل کاهش وزن (حداقل تا ۷%) از وزن اولیه فرد با استفاده از رژیم غذایی سالم( کم چربی و کم کالری) و فعالیت بدنی با شدت متوسط( حداقل ۱۵۰ دقیقه درهفته) می باشد.

آمار تکان دهنده در مورد دیابت از سازمان بهداشت جهانی:

• ۳۴۷ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به دیابت هستند

• بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۳۰ حدود نیم میلیارد نفر در جهان مبتلا به دیابت می‌شوند

• بنا به پیش بینی سازمان بهداشت جهانی. دیابت هفتمین عامل مرگ و میر در سال ۲۰۳۰ خواهد بود.

• دیابت عامل ۵ میلیون مرگ در سال ۲۰۱۴ بوده است.

• در سال ۲۰۱۲ میلادی، ۱.۵ میلیون مرگ، مستقیما به دیابت مربوط بود

• ۸۰ درصد دیابتی‌های و ۸۰ درصد از مرگ های مرتبط با دیابت جهان در مناطق کشورهای در حال توسعه و کم درآمد هستند

• افزایش امید به زندگی، زندگی صنعتی و تغذیه نامناسب را از علل شیوع بیماری دیابت است و ۳۵ درصد قطع عضوها به غیر از تصادفات و حوادث، به علت بیماری دیابت است.

• رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی، حفظ وزن بدن و اجتناب از مصرف دخانیات مهمترین عوامل در پیشگیری از دیابت نوع ۲ است.

• عوامل ابتلابه دیابت نوع ۲، ژنتیک، عوامل محیطی و سابقه خانوادگی است که بیشتر بالغین دچار آن می‌شوند، و ۹۰ درصد بیماران دیابتی به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند.

• بخش اعظم مبتلایان به دیابت در سنین ۴۰ تا ۵۹ سال هستند.

• نیمی از مبتلایان به دیابت از بیماری خود بی خبرند.

• ۴۸ درصد مرگهای ناشی از دیابت در سنین زیر ۶۰ سال رخ می دهد.

• هزینه های بهداشتی و درمانی ناشی از دیابت در سال ۲۰۱۳ حداقل ۵۴۸ میلیارد دلار بود.

• سالانه ۷۹۰۰۰ کودک در جهان مبتلا به دیابت نوع ۱ می شوند.

علل بروز دیابت

دیابت به علت ناتوانی بدن در تولید یا مصرف انسولین بوجود می ‏آید. انسولین ماده ‏ای است که توسط لوزالمعده تولید می شود و نقش آن استفاده از قند به عنوان عظیم ترین منبع انرژی بدن است.

دیابت نوع ۱

دیابت نوع ۱ که معمولا از دوران کودکی آغاز می شود، بر اثر کمبود تولید انسولین در بدن بوجود می آید و کنترل آن تنها با مدیریت روزانه انسولین میسر است. این نوع از دیابت با دانش کنونی بشر قابل پیشگیری نیست و به بیمار توصیه می شود که مدارا کند. علایم این نوع بیمارش شامل دفع بیش از حد ادرار، احساس تشنگی و گرسنگی مکرر، کاهش وزن، تغییرات بینایی و خستگی است.

دیابت نوع ۲

این شکل از دیابت به دلیل شیوه نادرست زندگی بوجود می آید و معمولا ناشی از عدم تحرک و اضافه وزن است.

تا سال ها پیش این نوع دیابت فقط در بزرگسالان دیده می شد ولی در حال حاضر سیل آن به کودکان نیز رسیده است.

توجه به شیوه زندگی سالم تنها راه کنترل این معضل عمومی است.